Sinop’un Erfelek ilçesine bağlı İnesökü köyünde muhtarlık yapan Nihat Günay, kestane ağaçlarına musallat olan galarısı hastalığına karşı çözüm önerilerinde bulundu. Uzun yıllardır tarım ve meyve üretiliciliği yapan Günay, galarısı ile mücadele de avcı böceklerden netice alınmasının uzun bir süreç gerektirdiğini kapalı bahçeler yöntemi ve dayanıklı türlerden tohum aşılama ile daha kısa sürede netice alınacağını söyledi.
Kestane ağaçlarındaki hastalıklara ilişkin konuşan Günay, “Daha önce Kök Çürüğü ve Dal Kanseri vardı. Bunlar belli bir dengeye gelmişti. Fakat Galarısı gelince adeta herşey çöktü. Geçen sene kestane üretimi hemen hemen sıfır gibiydi. Tamamen bitti. Bu sene ise Galarası yeniden dallara teşekkül etti. Geçen senekinden daha çok Galarısı var. Bu demek oluyor ki bu senede kestane üretimi sıfır olacak. Kestane üretimi Erfelek’te şu anlık durumuyla bitti” dedi.
Galarısı ile mücadele Biyolojik mücadelenin uzun bir sürede gerektirdiğine dikkat çeken Günay, Doğaya salınan avcı böceklerin yetersiz kaldığını söyledi. Günay, “Orman bölge müdürlüğümüz Biyolojik mücadele yapmak için gayret sarf ediyor. Torymus Sinensis denen Galarısı’nın üremesini engelleyen bir böceği üreterek tabiata salıyor. Ama şu an ki salınan miktar üretime yetmiyor. İkincisi de Galarısı çok üremeden Torymus Sinensis işlem yapamıyor. Bir kere en az 5 yıl Galarısı yürüyecek daha sonra Torymus Sinensis onun yumurtaladığı yerlere yumurtalayacak o şekilde dengeye gelecek. Fakat bu 5 yıl bizi hemen hemen tükecek gibi. Özellikle genç ağaçlar gitti bahçemde yüzlerce ağaç var bir kısmı kurudu ve kurumaya devam ediyor” diye konuştu.
Torymus Sinensis ötesinde birkaç çözüm var
Avcı böceklerin dışındaki çözüm önerilerini sıralayan Günay, Galarısına dayanıklı kestane türlerinden aşılamanın önemine dikkat çekti Günay “Bir tanesi dayanıklı türlerden kapama bahçeler kurulabilir. Bu türler Betizak gibi, Akyüz gibi, Ertan gibi kestane türleri dünya ve Türkiye çapında bunlar Galarısına dayanıklı türler. Bunları tohum aşısıyla fidan üreterek veyahut bunları bir poşete dikerek 1 yıl büyüterek sonra ki sene bunlara kendi türlerinden aşılayarak fidan üreterek yapıyoruz” şeklinde konuştu.
Kestane üretiminin bölge ekonomisinin ana temeli olduğunu ifade eden Günay, şunları söyledi; “Burada yüzlerce ton kestane çıkaran bir bölgedeyiz ama şu an da yiyecek bir kestanemiz bile yok. O zaman şu an da yapılması gereken acil iş bol miktarda aşı yapmak. Tohum aşısı veya fidan üreterek dayanıklı fidanlar üretmek biyolojik mücadele belli bir mesafeye gelinceye kadar kapama bahçeler daha çabuk yetişmektedir. Bugün Ormanlarımızda ve arazilerimiz de bir sürü kestane fidanı var ve bizde dayanıklı fidanlar da var yerli kestanelerimizden kalem alıp bunların hepsini aşılamalıyız. Çözüm olarak benim diyeceğim kapalı bahçeler ve aşılama”
Yorumlar
Kalan Karakter: